Aleksandra Gronowska

psycholog, psychoterapeuta w trakcie certyfikacji, psychotraumatolog

leczenie traumy
psychoterapia traumy poznań
trauma

Następstwa traumy

Następstwa traumy są bardzo różnorodne. Zależą m.in. od rodzaju traumy, rezyliencji, wieku osoby, która doświadczyła urazu, czy od czasu, jaki minął od traumatycznego zdarzenia. Do najbardziej typowych należą tzw. flashbacki czyli nagle pojawiające się obrazy a nawet “filmy” dotyczące urazującego zdarzenia, unikanie okoliczności, które przypominają o tym zdarzeniu, objawy nadmiernego pobudzenia (czujności): lękliwość, zaburzenia snu, problemy z koncentracją, drażliwość, wybuchy złości oraz objawy dysocjacji: luki w pamięci, stany “odlatywania myślami”, “śnienia na jawie”, “wyłączania się”.  Pojawić się także mogą m.in. zaburzenia jedzenia, moczenie nocne/zanieczyszczanie kałem, samookaleczenia, regresja (cofnięcie do wcześniejszych faz rozwoju), nadmierne poczucie winy, niskie poczucie własnej wartości, tendencje do izolacji, lęk przed rozdzieleniem z opiekunami. Małe dzieci mogą przedstawiać traumatyczne zdarzenia na rysunkach lub odgrywać je w trakcie zabaw, nastolatki mogą natomiast odgrywać traumatyczne doświadczenia w relacjach z innymi ludźmi.

Późnym następstwem przeżytych traum mogą być zaburzenia afektywne (np. depresja), zaburzenia lękowe, ataki paniki, nadużywanie substancji psychoaktywnych, choroby somatyczne, socjopatia.

Psychoterapia traumy

Moja nauczycielka psychoterapii traumy - pani Cornelia Götz-Kühne mówi, że: “Możemy się pożegnać z przekonaniem, że terapia traumy boli”. Współczesne podejście do psychoterapii traumy zakłada, że aby człowiek mógł zmierzyć się ze swoim trudnym doświadczeniem, musi odzyskać emocjonalną równowagą i swoją wewnętrzną siłę. Mówienie o traumie, gdy człowiek nie jest na to gotowy może wręcz doprowadzić do wtórnej traumatyzacji. Zamiast tzw. “trauma talking” (opowiadania o tym, co złego mnie spotkało) proponuje się różne formy pracy zmierzające do aktywowania jak największej ilości zasobów klienta, a część pracy związana z ekspozycją na zdarzenie traumatyczne przeprowadzana jest w sposób bezpieczny dla klienta, z wykorzystaniem symboli, rysunku, często zupełnie bez użycia słów - jeśli klient tego nie chce.

 

Szkolenie w zakresie psychotraumatologii przechodziłam zgodnie z wytycznymi dwóch niemieckich organizacji zajmujących się problematyką traumy (DeGPT oraz BAG) i jestem jedną z kilku osób w Poznaniu integrujących ze sobą pracę z traumą z psychoterapią w nurcie systemowym.


 

Pracę psychoterapeutyczną mogę podjąć już z dzieckiem w wieku przedszkolnym. W przypadku młodszych dzieci - oferuję konsultacje i spotkania psychoedukacyjne oraz doradcze dla rodziców.

 

Psychoterapię traumy rozpoczynam od spotkania konsultacyjnego, na którym zbieram podstawowe informacje na temat klienta, urazującego zdarzenia, a także oceniam wpływ, jaki zdarzenie wywarło na psychikę klienta. Wtedy także można ustalić wstępne cele pracy.

 

Następne spotkanie poświęcone jest psychoedukacji klienta (niezależnie od tego czy jest nim osoba dorosła czy dziecko). Na takim spotkaniu wyjaśniam jak trauma wpływa na funkcjonowanie mózgu, jaki jest sens objawów zespołu stresu pourazowego oraz w jaki sposób przebiegać będzie leczenie. To bardzo ważne, aby klient, który doświadczył skrajnego poczucia bezradności i zagrożenia swojej integralności psychofizycznej, podczas psychoterapii mógł doświadczać maksymalnego poczucia kontroli nad tym, co się będzie działo na spotkaniach, dokładnie rozumiał sens podejmowanych działań i mógł wyrazić na nie w pełni świadomą zgodę.

 

Psychoterapia traumy według najnowszych standardów realizowana jest w trzech etapach.

Pierwszym z nich jest stabilizacja, która polega na przywróceniu równowagi psychicznej klienta w oparciu o jego zasoby oraz na wypracowaniu skutecznych sposobów regulowania emocji. Wykorzystuje się tutaj, oprócz rozmowy,  metody pracy z wyobraźnią, metody pracy z ciałem, relaksacje, pracę na symbolach, pracę z rysunkiem.

Na poziomie neurobiologicznym, stabilizacja aktywuje samoorganizujące się procesy zdrowienia w mózgu. Czasami praca z klientem obciążonym traumą może dać satysfakcjonujące go efekty już na tym etapie.

Jeśli nie - przechodzi się do etapu drugiego, czyli ekspozycji na traumę. Etap ten wprowadza się gdy klient czuje się na to gotowy. W fazie drugiej klient  w sposób kontrolowany przez siebie, wraca wspomnieniami do traumy. Cały czas pozostaje w kontakcie z zasobami wypracowanymi w pierwszym etapie i aktywnie korzysta z umiejętności regulowania emocji, samouspokajania się i dystansowania.

Podczas konfrontacji z traumą na poziomie neurobiologicznym dochodzi do aktywacji połączeń nerwowych związanych z traumą i następnie do ich zmiany poprzez uporządkowanie lub skorygowanie.

Ostatnim etapem pracy z traumą jest integracja - praca nad włączeniem doświadczenia traumatycznego do całości doświadczenia życiowego.


 

Rezyliencja

Trauma jest, wbrew pozorom, zjawiskiem dość powszechnym. Szacuje się, że około 75% ludzi doświadcza w trakcie życia czegoś traumatycznego. ⅓  upora się z tym zdarzeniem całkowicie i nie będzie cierpieć z tego tytułu, ⅓ będzie dobrze funkcjonować, ale wykształci w sobie pewną podatność na kolejne sytuacje obciążające, a ⅓ będzie doświadczać dolegliwości z powodu następstw traumy - czyli objawów zespołu stresu pourazowego.

Ważnym czynnikiem, który ma wpływ na to, jak poradzimy sobie z urazującym zdarzeniem jest rezyliencja - czyli nasza indywidualna zdolność do czerpania z naszych wewnętrznych zasobów oraz zasobów dostępnych na zewnątrz, żeby poradzić sobie i zaadaptować do aktualnych warunków życia. Na naszą rezyliencję składają się m.in.: zdolność do budowania pozytywnych relacji, poczucie humoru, poczucie własnej sprawczości, nasze talenty, zdolności czy na przykład wiara.

Kategorie traum

Zasadniczo wymienia się dwa typy traum: monotraumy czyli pojedyncze urazujące doświadczenie (wypadek, napad, klęska żywiołowa) i traumy złożone, powtarzające się przez długi okres czasu (zaniedbania, długotrwała przemoc).

Istnieje też kilka kategorii traum: katastrofy naturalne, zdarzenia losowe, traumatyzacje zbiorowe (dotykające całych grup ludzi), traumy tzw. “man-made” czyli wywołane bezpośrednio przez człowieka.

 

Łatwiej poradzić sobie z pojedynczym trudnym doświadczeniem niż z traumą złożoną. Najmocniejsze następstwa mają traumy zadane człowiekowi przez drugiego człowieka, zwłaszcza bliskiego, do którego miało się zaufanie.

 

Istnieje wiele zdarzeń i czynników, które mogą wywołać traumę. Najmocniejsze to:  zaniedbanie, przemoc emocjonalna, fizyczna czy seksulana, wojna, atak terrorystyczny. Doświadczeniem traumatycznym może okazać się także: poród, procedura medyczna, w tym wymagająca użycia przemocy (np. rodzice przytrzymujący dziecku przy bolesnym zabiegu ucha), choroby somatyczne, obserwacja przemocy, choroba psychiczna lub nałóg bliskiej osoby, mobbing, nagłe straty, atak zwierzęcia, wypadek, porwanie.

trauma poznań
poznań trauma
trauma
14 listopada 2017
trauma poznań

Definicja traumy

Wydarzenie traumatyczne to doświadczenie ekstremalne, graniczne. Człowiek przeżywa wtedy zagrożenia swojego życia lub swojej integralności fizycznej i/lub psychicznej. Znajduje się w sytuacji, z której nie ma wyjścia, nie można walczyć ani uciec i przeżywa dojmujące uczucie całkowitej bezsilności, niemożności zrobienia czegokolwiek, by sobie pomóc. Przeżycie takiej sytuacji powoduje długotrwałe zachwianie lub nawet zniszczenie podstawowego zaufania do siebie i poczucia bezpieczeństwa w świecie.

Traumy doświadczyć można nie tylko biorąc udział w zdarzeniu, lecz także będąc jego świadkiem. To bardzo ważne, ponieważ często otacza się opieką osoby biorące np. udział w  wypadku czy pobiciu, zapominając o tych, którzy fizycznie nie ucierpieli, ale tylko obserwując zdarzenie doznali poważnych ran psychiki.

 

Mówiąc o traumie musimy pamiętać o jej subiektywnym charakterze. To samo zdarzenie - obiektywnie trudne, dla jednego człowieka będzie miało charakter traumatyczny, dla innego nie. Szczególnego znaczenia nabiera to stwierdzenie w przypadku dzieci. To, co nam dorosłym - wydaje się błahostką, dla dziecka może być ekstremalnie trudnym przeżyciem. Dzieci mają przecież znacznie mniejsze doświadczenie życiowe, ograniczone zdolności do rozumienia otaczającego je świata oraz tego, co dzieje się z ich ciałem i emocjami, są zależne od swoich opiekunów, dysponują znacznie mniejszymi, niż dorośli umiejętnościami radzenia sobie. Dla dziecka traumatyczne w skutkach może być np. zgubienie się w centrum handlowym, czy choroba przebiegająca z wysoką gorączką, gdy nie ma w pobliżu opiekunów zapewniających na co dzień bezpieczeństwo.

 

Trauma i psychoterapia traumy